JACEK SROKA UMBANDA (BRAZYLIJSKA I POLSKA)

Umbanda*

Droga prowadząca z wyżyn Kurytyby nad Ocean Atlantycki, do Antoniny i Morretes, wije siępośród oszałamiającej kolorami i bujnością roślinności.
Malownicze i egzotyczne pejzaże, góry, doliny zmieniająsię wraz z wysokością:
im niżej - tym bardziej tropikalnie, im wyżej - tym surowiej, ale zawsze barwnie.
Wydaje sięnam, przybyszom z Europy, że uroda tego kraju nie ma granic.

Estrada Graciosa!
Nie ma w tej nazwie cienia przesady.
Wybraliśmy bocznąodnogę, jużnie brukowaną, zwykły dukt leśny.
Przecinany strumykami, otoczony blisko, najbliżej gęstwiną, zmierzwioną, dziką, zieloną;
drzewa, pnącza, ogromne mięsiste liście... idylla, paradyz.

Z okien samochodu zauważyłem cośosobliwego.

W pełnym słońcu ktoś(kto?) ustawiłprzy trakcie dziesiątki, nie! setki płonących świec.

Za chwilępośrodku drogi pokazały się, stojące obok siebie, w parach
i, co kilkadziesiąt centymetrów rozmieszczone, plastikowe kubki z wodą i bułki.

Temu porządkowi nadal towarzyszyły świece oraz ułożone pieczołowicie, na matach,
owoce i maniok. Wszystko ukwiecone, ozdobione. Dalej misy, w których znowu kwiaty,
i jeszcze wstążki, kolorowe, splątane.

Wreszcie, pod drzewami…laleczki, różowiutkie, plastikowe czy gumowe.
Bobaski niepokojące, absurdalne.
Umbanda!

Byle tylko biała! Nie czarna! - to koleżanki podróżujące z nami Brazylijki. Bo „czarna”- nieprzychylna, objawi siędrastycznie, zaszkodzi!

Wtedy, za nami, w końcu drogi, pojawiłsięogromny terenowy samochód…

Ta historia, opowiedziana zamiast krytycznego wstępu, mówi jednak o twórczości…
Kto styka sięze światem tak skomplikowanym, bogatym i tak niepokojącym, próbuje języka adekwatnego, ale i własnego.
Tylko ton osobisty oddaćmoże aspekty tej rzeczywistości: jej urodę, jej nadrealny charakter.

A polska umbanda.. Jaka jest, każdy widzi.

 

Jacek Sroka

 

* Umbanda (w języku bantu: sztuka leczenia, magia) - kult afroamerykański rozpowszechniony w Ameryce Łacińskiej,
zwłaszcza w Brazylii, łączący elementy wierzeńafrykańskich, europejskiego okultyzmu i spirytyzmu.